Vitamin İçeren Besinler Tablosu
Sağlıklı beslenmenin temel şartı; vücudun çalışmak için ihtiyaç duyduğu besinlerin, ihtiyacı karşılayacak miktarda ve sürekli olarak alınmasıdır. Genellikle her öğünde dört besin grubundan da alınması tavsiye edilir. Dolayısıyla et, süt ve süt içeren besinler, yumurta, sebze, meyve, kuru baklagiller ve tahılların dengeli ve düzenli bir biçimde tüketilmesi önem arz eder.
Bunlarla birlikte mevsiminde, taze ve mümkün olduğu kadar doğal besinlerin tüketilmesi, besinlerin sağlıklı bir biçimde pişirilmesi ve saklanması, beslenme sürecinde yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite düzeyi gibi kriterlerin dikkate alınması ve buna göre düzenli, sürekli, çeşitli kalitede besinlerin tüketilmesi en temel “dengeli beslenme” ilkelerindendir.
Sağlıklı ve dengeli beslenme deyince çoğumuzun aklına vitaminler gelir. Özellikle vitaminlerin eksik alınması büyümeyi ve vücudun sağlıklı çalışmasını negatif yönde etkiler. Vitaminler olmadan birçok besin öğesi vücutta kullanılamaz ve enerji üretilemez.
Vitaminler Nasıl Gruplandırılır?
Vitaminler ilk keşfedildikleri yıllarda yağda ve suda erime özelliklerine göre alfabetik bir sırayla sınıflandırılmıştır:
- A, D, E, K vitaminleri yağda eriyen vitamin olarak adlandırılırken,
- C ve B grubu vitaminler suda eriyen vitamin olarak nitelendirilmiştir.
Yağda eriyen vitaminler vücudumuza diğer yağlar yoluyla taşınır ve karaciğer, böbrek, dalak ve akciğerde depolanır. Suda eriyen C ve B grubu vitaminler ise su içinde çözünür, kan dolaşımı ile taşınır ve diğer grubun aksine vücutta depolanmaz.
A Vitamini: Hayvansal kaynaklarda retinol, bitkisel kaynaklarda da karoten şeklinde bulunan A vitamini gözler, kemikler ve dişler için oldukça önemli bir vitamin türüdür.
D Vitamini: Yağda çözünen D vitamini kemik oluşumu ve kemiklerin sağlıklı kalması anlamında oldukça önemli bir rol oynar. Kalsiyum ve fosforun emilimini kolaylaştırır. Kalsiyumun kemik ve dişlerde yerleşmesine yardımcı olur.
E Vitamini: A vitaminin emilmesine ve depolanmasına yardımcı olan E vitamini, kalp kaslarının işlevini yapmasına da katkı sağlar.
K Vitamini: Kan pıhtılaşması için gerekli olan K vitamini bitkisel ve hayvansal besinlerde yaygındır.
B1 Vitamini (Tiamin): Karbonhidratlardan enerji oluşumuna yardımcı olur, karbonhidrat ve proteinlerin yağa çevrilmesinde görev alır ayrıca kalp sağlığı açısından önemli bir role sahiptir.
B2 Vitamini (Riboflavin): Cilt, ağız ve göz sağlığı açısından önemli rol oynayan B2 vitamini, enerji üretimine katkıda bulunur.
B3 Vitamini (Niasin): Enerji oluşumuna ve besin öğelerinin hücrede kullanılmasına yardımcı olur. Kolesterolü düşürdüğünden kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu bir rol oynar.
B6 Vitamini (Pridoksin): Hastalıklara bağışıklık kazandıran antikorların oluşumunda, kan yapımında ve adrenalin gibi bazı hormonların oluşumunda etkin bir rol oynar.
B12 Vitamini (Kobalamin): Sadece hayvansal besinlerde bulunan B12 enerji oluşumunda, kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol oynar.
Folik Asit (Folat): Anemiye karşı korumakla birlikte yeni hücrelerin yapımında da etkilidir.
C Vitamini (Askorbik Asit): Kemik, diş ve damar sağlığı açısından oldukça önemli bir rol oynayan C vitamini, vücudun hastalıklara karşı direncini arttırır. Çeşitli vitamin ve minerallerin vücutta kullanılmasına yardımcı olur.
Vitaminler Tablosu
A | B1 | B2 | B3 | B6 | B12 | C | D | E | Folik Asit | K | |
Asma yaprağı | X | ||||||||||
Badem | X | ||||||||||
Balık | X | ||||||||||
Bamya | X | ||||||||||
Bitkisel Yağlar | X | ||||||||||
Böbrek | X | X | X | X | |||||||
Buğday | X | ||||||||||
Bulgur | X | X | X | ||||||||
Ceviz | X | X | |||||||||
Çilek | X | X | X | ||||||||
Domates | X | X | X | ||||||||
Ekmek (beyaz) | X | X | X | X | |||||||
Ekmek (esmer) | X | ||||||||||
Ekmek (tam buğday) | X | ||||||||||
Elma | X | ||||||||||
Et | X | X | X | X | X | X | |||||
Fındık | X | X | |||||||||
Fıstık | X | ||||||||||
Fıstık Yağı | X | ||||||||||
Greyfurt | X | ||||||||||
Havuç | X | ||||||||||
Ispanak | X | X | X | X | X | ||||||
İnek sütü | X | ||||||||||
Kabak | X | ||||||||||
Karaciğer (koyun, sığır) | X | X | X | X | X | X | X | X | |||
Karnabahar | X | X | X | ||||||||
Kavun | X | ||||||||||
Kayısı (taze) | X | ||||||||||
Kırmızı biber | X | ||||||||||
Koyu yeşil yapraklı sebzeler | X | ||||||||||
Koyun eti | X | X | X | X | X | X | X | ||||
Kuru baklagiller | X | X | |||||||||
Kuru ekmek mayası | X | ||||||||||
Kuru fasülye | X | X | |||||||||
Kuru meyveler | X | ||||||||||
Kuşburnu (taze) | X | ||||||||||
Lahana | X | X | X | ||||||||
Mandalina | X | ||||||||||
Marul | X | X | |||||||||
Maydanoz | X | ||||||||||
Mercimek | X | ||||||||||
Meyveler | X | ||||||||||
Mısır | X | ||||||||||
Morina karaciğer yağı | X | X | |||||||||
Muz | X | X | X | ||||||||
Nohut | X | ||||||||||
Patates | X | X | |||||||||
Peynir | X | X | X | X | X | ||||||
Pirinç | X | X | |||||||||
Portakal | X | ||||||||||
Portakal suyu | X | X | |||||||||
Sardalya (konserve) | X | ||||||||||
Sebzeler | X | X | X | ||||||||
Semiz otu | X | ||||||||||
Sığır eti | X | X | X | X | X | X | X | X | |||
Sivri biber | X | ||||||||||
Siyah kuş üzümü (taze) | X | ||||||||||
Soya yağı | X | ||||||||||
Süt | X | X | X | X | X | X | X | ||||
Şeftali | X | X | |||||||||
Tavuk eti | X | ||||||||||
Taze meyveler | X | ||||||||||
Tereyağı | X | X | X | ||||||||
Un | X | ||||||||||
Üzüm | X | X | |||||||||
Yağlı balıklar | X | ||||||||||
Yağlı tohumlar | X | X | |||||||||
Yeşil biber | X | ||||||||||
Yeşil çay | X | ||||||||||
Yeşil yapraklı sebzeler | X | X | X | ||||||||
Yoğurt | X | ||||||||||
Yumurta | X | X | X | X | X | X | X | X | |||
Yürek | X | X |
Kaynak: http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Besin%20%C3%96geleri%201.pdf
“Elma Sirkesinin Saça Faydaları” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Öğren kategorisine geri dönebilirsiniz.