fbpx
Siz Hala Zeugma Mozaik Müzesi’ni Gezmediniz mi?

Siz Hala Zeugma Mozaik Müzesi’ni Gezmediniz mi?

Yerli ve yabancı turistlerin akınına uğrayan Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi hakkında tüm merak edilenler…

Resmi açılışı 9 Eylül 2011’de yapılan, 25 bini kapalı olmak üzere 30 bin metrekarelik alana kurulu Zeugma Mozaik Müzesi; Çingene kızı, Mars heykeli, ABD’den getirilen parçalar, yaklaşık 150 metrekarelik duvar resmi, Roma dönemine ait çeşmeler ve Fırat Nehri kenarındaki villalarda bulunan mozaiklerin sergilendiği olağanüstü bir müze… Açıldığı günden bu yana yaklaşık bir buçuk milyon kişinin ziyaret ettiği Zeugma Mozaik Müzesi, “Göbeklitepe Yılı” ilan edilen 2019’da da yerli ve yabancı turistlerin akınına uğradı.

M.Ö. 300’e uzanan muhteşem bir kültür hazinesi: Belkıs/ Zeugma Antik Kenti. Gaziantep Nizip’te, Belkıs Köyü sınırları içerisinde, Fırat Nehri’nin kıyısında yer alan Belkıs/ Zeugma Antik Kenti; 20 bin dönümlük bir arazi üzerine kurulu. Fırat’ın en sığ yerinde; askeri ve ticari açıdan çok stratejik bir bölgede… Belkıs/ Zeugma, 80 bin nüfusu ile döneminin en büyük kentlerinden. Tarihin değişik dönemlerinde de değişik isimlerle anılan büyük bir kent.

“Fırat’ın Silifkesi”nden Belkıs Köyü’ne

Büyük İskender’in generallerinden, daha sonra Suriye Kralı da olan Selevkos Nikator kendi adıyla Fırat Nehri’nin adını birleştirerek, burada Selevkos Euphrates (Fırat’ın Silifkesi) adlı bir kent kurar (MÖ 300). MÖ 1.yy.’da kent, Roma hakimiyetine girer ve bu hakimiyet değişikliğiyle birlikte kentin adı da değişir: Köprü, geçit anlamına gelen “Zeugma” adını alır. Roma İmparatorluğu’nun 4. Skitia Lejyon Garnizonu’nun burada konuşlandırılması ve ticaret sebebiyle kısa zamanda 80 bin nüfusa ulaşan Zeugma’da Fırat manzaralı yamaçlara villalar inşa edilir.

Kommagene Krallığı’nın dört büyük kentinden biriyken MÖ 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun topraklarına katılan Zeugma; MS 252’de Sasani Kralı 1. Şapur tarafından yakılıp yıkılır. MS 4. yüzyılda geç Roma hakimiyetine giren Zeugma, MS 7. yüzyılda İslam akınları nedeniyle terkedilir. MS 10-12. yüzyıllarda küçük bir İslami yerleşimi oluşurken, MS 16. yüzyılda Belkıs Köyü kurulur.

Siz Hala Zeugma Mozaik Müzesi’ni Gezmediniz mi?

Zeugma Mozaikleri

Dünyanın En Büyük İkinci Mozaik Müzesi

Zeugma Mozaik Müzesi, dünyanın en büyük ikinci mozaik müzesi (Hatay Arkeoloji Müzesi, ilk sırada). Gaziantep’te Eski Tekel Fabrikası alanı üzerine kurulu. Zeugma Mozaik Müzesi, modern Türk müzeciliğinin adeta gurur abidesi! Zeugma kentini ve o dönemi, gerçeğe en yakın biçimde, birçok özel sergileme tekniği kullanılarak yansıtan Zeugma Mozaik Müzesi’ni gezmeden bu muhteşem kentten sakın ayrılmayın!

Zeugma Antik Kenti’nde kazılar ise 1987 yılından bu yana devam etmekte… 2000 yılında, Zeugma kazılarından ikiz Poseidon ve Euphrates villaları ile içlerindeki eserler de gün yüzüne çıkartıldı. Birecik Barajı’nın tamamlanmasıyla daha geniş bir alanda kazı yapılması mümkün oldu; mozaikler, sütunlar, çeşmeler de kurtarıldı. Şimdi hepsi Zeugma Mozaik Müzesi’nde görülebilir.

Müzenin En Önemli Eserleri

Athena Tapınağı’nın bir parçası olan Athena Heykeli, Zeugma Mozaik Müzesi’nin en önemli eserlerinden. Atina’nın tanrıçası ve baş koruyucusu olan Athena’nın heykelinin eksik parçası kazı alanında bulunduktan sonra Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nin bahçesinde sergilenen gövde ile birleştirildi. Athena Heykeli, Zeugma Müzesi’nin girişinde sergilenmekte… (Müzede, Fırat Nehri’ne en yakın konumdaki mozaikler girişte, kentin teraslarına doğru yükselen yerlerde bulunanlar ise sırasıyla sergileniyor).

Zeugma’da bulunan bir diğer önemli buluntu da Roma dönemine ait 1.50 metrelik bronz bir Mars heykeli. Eski Yunan’da savaş tanrısı olan “Ares”in Romalı karşılığı Mars… Bereketi ve gücü simgeleyen çok önemli bir tanrı! Zeugma Mozaik Müzesi’ndeki bir diğer önemli eser de Çingene Kızı (Mainad Mozaiği). Bu eser, özel bir odada tek başına sergileniyor ki odanın özel tasarımının amacı, Çingene Kızı’nın buğulu bakışlarını ortaya çıkarmak. Çingene Kızı Mozaiği’nin parçaları da 2018 yılında ABD’den Türkiye’ye getirtildi.

Heykeltıraşlık Ekolü

Zeugma’yı Anadolu’daki pek çok antik kent içinde ön plana çıkaran özelliklerden biri de “heykeltıraşlık ekolü”. Bu ekolün izlerini; Zeugma’da ele geçirilen heykeller, kabartmalar ve mezar stellerinde de görüyoruz. Küçük bir bölümü ortaya çıkarılabilen Roma Villaları ve bu villaların tabanlarındaki mozaikler ise Zeugma’nın dünya çapında üne kavuşmasını sağladı. Zeugma’daki villa tipi yerleşimler, Fırat kıyısından başlayarak yaklaşık 300- 350 metre yüksekliğindeki Belkıs Tepesi’nde yer alan Akropolis’in eteklerine kadar ulaşıyor. Yamaçların güney ve batı bölgesi nekropol (mezarlık), doğu ve kuzeydoğu tarafı mahalleler, kuzey kesimi ise yönetsel bölümler ve lejyon bölgesiydi. Akropolis’in üzerinde ise talih ve kader tanrıçasının tapınağı (Tykhe Tapınağı) bulunmaktaydı. Müzenin Zeugma bölümünde “Hamam Mozaikleri”, Fırat Nehri kenarında bulunan mozaikler ile kurtarma kazılarından elde edilen mozaikler sergilenmekte…

Zeugma kazıları sırasında ortaya çıkarılan ve bu alanda bir “dünya rekoru” olan “bullalar” da Zeugma’yı eşsiz kılıyor. Bulla, mühür baskısı anlamına geliyor. Yani bir mektup, ferman ya da paketi başka yerlere göndermek gerektiğinde, kapatılıp üzerine vurulan özel mühür baskıdan söz ediyoruz. Bu da Zeugma’nın devlet arşivinin günümüze yansıyan izleri… Gaziantep Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen bu önemli koleksiyondaki mühür baskılarının sayısı 100 bini buluyor ki bu bir dünya rekoru! Bullaların çoğunda ticaretle ilgili tanrı ve tanrıça resimleri mevcut.

Kışın soğuk günlerinde sıcak bir tatil” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Keşfet kategorisine geri dönebilirsiniz.

Herhangi bir şey ara