ALS hastalığı (Amiyotrofik lateral skleroz), kas erimesi sonucunda omurilikte hasar meydana gelmesine sebep olan bir hastalıktır. Beyinle kaslar arasında bir bağ kuran yukarı ve aşağı motor sinirlerinde, hasar ortaya çıkmasıyla gelişmektedir. ALS hastalığı bu sinirleri tetikler. Bu yüzden sinirlerin zarar görmesi kas sistemine belli bir zarar verir. Kaslar uyarıyı almaz, istemli kas kasılmaları zedelenir. Böylece vücuttaki güç kısmen ya da tamamıyla kaybolmaktadır. Dünyada nadir görülen hastalıklar arasındadır.

ALS hastalığı, kadınlara oranla erkeklerde biraz daha fazla görülmektedir. Çoğunlukla 50-60 yaş aralığında hastalık başlamaktadır ancak daha genç ya da daha ileri yaşta da görülebilmektedir.

ALS Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

ALS hastalığının net bir sebebi bilinmemektedir ama bu hastalığı yaşayan insanlar incelenerek bazı risk faktörleri belirlenmektedir. Bunlar:

  • Genetik olabilir: ALS hastalarında 120’den daha fazla genetik değişiklik tespit edilmektedir ve en çok 21. kromozomda var olan SOD enziminin şifrelendiği genin yapısında deformeler saptanmaktadır.
  • Oksidatif stres sonucunda görülebilir: Hücresel metabolizma esnasında çeşitli oksijen türleri oluşmaktadır ve bunlar hücre içi yapıyı deforme etmektedir. Hücre içinin zarar görmesiyle de hücre zedelenmesi oluşur ve hücre ölümü sonuçlanmaktadır.
  • Glutamat fazlalığı sonucu olabilir: Beyindeki sinir sisteminde ciddi bir etkisi olan “glutamat” adlı maddenin bu hastalıkta normal miktarından daha fazla olduğu tespit edilmektedir. Bu maddenin fazla olması da sinirlere hasar vermektedir.
  • Otoimmün nedenlerle görülebilir: Bireyin bağışıklık sistemi kendi sinir hücrelerine savaş açmaktadır. Bu nedenle de sinir hücreleri ölümle sonuçlanabilmektedir.
  • Yaş etkisiyle görülebilir: ALS hastalığının görülme riski yaş aldıkça artmaktadır. En fazla 40-60 yaş arası dediğimiz orta yaş döneminde görülmektedir.
  • Cinsiyet: Bu hastalık erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülmektedir.
  • Çevresel faktörlerden dolayı görülebilir: Tam olarak kesin bir kanıt bulunamasa da sigara içmek, kurşun, cıva ve alüminyum gibi ağır metallere maruz kalmak, enfeksiyon oluşumu, kafadan sert hasar almak gibi etkenler de bu hastalığın görüldüğü insanlarda rastlanmaktadır.

ALS Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

ALS HASTALIĞI NEDİR

Bu hastalığın belirtileri her hastada aynı olmadığı gibi belirtilerin şiddeti de aynı olmamaktadır ancak ALS hastalığının görüldüğü hastalar incelendiğinde genel anlamda şu belirtiler gözlemlenmiştir:

  • Kol ve bacak kasları başta olmak üzere tüm kaslarda güçsüzlük ve çekilmeler,
  • yürümede zorlanmak,
  • sendelemek ve düşmek,
  • normal günlük işleri yaparken zorlanmak ( en basitinden kalem tutarken zorlanmak, bardak taşırken zorlanmak ve düğme iliklerken zorlanmak vb.),
  • konuşma güçlüğü çekmek,
  • peltek ve genizden konuşmak,
  • çiğneme ve yutma güçlüğü yaşamak (kaslarda güçsüzleşir), 
  • nefes alıp vermede zorluk çekmek,
  • kas krampları çekmek, 
  • kaslarda seğirme görülmesi, 
  • kas sertliğinde azalmalar,
  • kontrol edilemeyen gülme ve ağlama atakları geçirmek,
  • aşırı halsizlik çekmek gibi belirtiler en sık görülen belirtilerdir.

“2021’in En İyi Yirmi Filmi” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Öğren kategorisine geri dönebilirsiniz.