Deprem, son zamanlarda Türkiye’nin kapısını oldukça sık çalmaya başladı. Zaten bir deprem bölgesi olan ülkemizde son yaşanan depremler hem yapılara zarar veriyor hem de yaralanma ve ölümlere yol açıyor; adeta uzmanların sürekli ifade ettiği “deprem değil, ihmal öldürür” sözünün haklılık payını ortaya koyuyor.

Özellikle Elazığ’da yaşanan son felaket, Türkiye’yi deprem gerçeğiyle yeniden yüzleştirdi. Ülkenin her yanından yükselen alelade yapılmış binalar, yeşilin mumla aranır olması, aslına sadık kalınmadan yapılan restorasyonlar maalesef depremin zararlarını arttırıyor. Ve bize tek gerçek kalıyor: deprem her an hayatımızı sarsabilir. Peki biz buna ne kadar hazırız? Deprem canımızı yakmadan önce neler yapabiliriz? Ne gibi önlemler alabiliriz? Depremden önce yapmamız gerekenler nelerdir? Deprem anında neler yapmamız gerektiğini biliyor muyuz?

Bu hayati konuyla ilgili kafanız karışıksa ve hala deprem sırasında ne yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız, bu yazıdan yardım alabilirsiniz.

  • Öncelikle “Bizim başımıza gelmez” demeyin.
  • Yaşadığınız bölgenin deprem tehlikesi riski taşıyıp taşımadığını öğrenin.
  • Yaşadığınız binanın depreme karşı dayanıklı olup olmadığını kontrol edin.
  • Eğer duvarlarda çatlaklar varsa kontrol ettirip tamir edilmesini sağlayın.
  • Mutlaka deprem sigortası yaptırın.
  • Evde aile bireyleriyle, birlikte yaşadığınız kişilerle deprem sırasında nasıl davranmanız gerektiğini önceden konuşun. Çocuklarınıza mutlaka deprem esnasında evde ya da okulda ne yapmaları gerektiğini anlatın.
  • Evinizdeki/iş yerinizdeki rafların duvara sağlam bir şekilde tutunduğundan emin olun.
  • Kırılacak objeleri dolapların en altına yerleştirin.
  • Duvara astığınız ayna, tablo gibi objelerin sağlamlığını kontrol edin. Ayrıca koltuklara ve yataklara uzak noktalarda bulunduklarından emin olun.
  • Kitaplık, vitrin, büfe, gardırop gibi büyük ve ağır eşyaları monte ettirin. Ayrıca içlerinde ağır eşyalar varsa kapaklarına kilitler takın.
  • Tezgah üzerlerinde bulunan ve kayma riski olan eşyaların altına kaymaz durdurucular yerleştirin.
  • Tüp gibi yanıcı maddelerin devrilmeyecek yerlerde sağlam şekilde durduğundan emin olun.
  • Elektrik kablolarınızın, gaz bağlantılarınızın, borularınızın sağlamlığını kontrol ettirin.
  • Beyaz eşyalarınızı sabitleyin.
  • Binadan acilen çıkabilmenize mani olacak engelleri ortadan kaldırın.
  • Önemli evraklarınızı (kimlik, pasaport, çocukların kimlik kartları, sigorta kartlarınız, banka cüzdanı vs.) su geçirmeyecek bir şekilde saklayarak yedekleyin.
  • El feneri, radyo, kafa feneri (ellerinizi daha kolay kullanmanızı sağlayacaktır), deprem çantası mutlaka yakınınızda olsun.

Deprem çantasında neler olmalı?

  1. Su: Susuzluğa vücudumuz çok fazla dayanamaz. O yüzden çantanızda su bulunsun.
  2. Yiyecek: Kuru, bayatlamayacak, kir saçmayacak, dayanıklı olmalı. (bisküvi, kurutulmuş meyve, çerez, konserve gibi)
  3. İlk yardım seti: Eczanelerde kolaylıkla bulabileceğiniz ilk yardım setini çantanızda bulundurun.
  4. İlaçlar: Günlük kullandığınız ilaçları yedek bir kutuda toplayın. Yaşlınız ve çocuğunuz varsa onların günlük ilaçlarını da kutuya koyun. Sağlık kartlarını da yanınıza mutlaka alın.
  5. Bebek gereksinimleri: Bebeğiniz varsa yedek bez, mama, ıslak mendil gibi bebeğinizin temel araç gereçlerini yanınıza alın.
  6. Düdük: Tehlike anında daha kolay ve rahat bir şekilde iletişim kurulmasını sağlayacaktır.
  7. Telefon: Basit fonksiyonları olan bir cep telefonunu şarjıyla birlikte çantanızda bulundurun.
  8. El feneri, kafa feneri: Yedek pilleri ile birlikte fenerinizi de mutlaka yanınızda bulundurun.
  9. Battaniye ve giysi: Eve uzun bir süre geri dönmeme ihtimalini göz önünde bulundurarak temel giysilerinizi yanınıza alın.
  10. Kişisel bakım: Hijyenik ped, ıslak mendil, tuvalet kağıdı vb.
  11. Nakit para: Afet dolayısıyla ATM’ler ve bankalar hizmet veremeyeceğinden yanınızda birkaç günlük nakit para alın.
  12. Eğer evinizde evcil hayvan dostunuz varsa onun sağlık kartını, varsa ilaçlarını, veteriner kayıtlarını da çantanıza mutlaka koyun.

deprem-aninda-yapilmasi-gerekenler

Deprem sırasında ne yapmalıyız?

Bina içindeyseniz;

  • Öncelikle panik yapmamaya gayret gösterin.
  • Son zamanlarda da adını sıklıkla duyduğumuz hayat üçgenini oluşturun. Afet sırasında bilimsel olarak kabul edilen davranış şekli olan “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” yöntemini uygulayın. Sağlam olarak bildiğiniz yatak, koltuk, sandık gibi eşyaların yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturun. Güvenli bölgede önce diz üstü çökün, başınızı ve ensenizi koruyacak biçimde kapanın, sarsıntı sırasında dengede kalıp düşmemek için tutunun.
  • Binanın çıkışına çok da yakın değilseniz bina içinde kalın.
  • Balkon, merdiven ve apartman boşluklarına koşmayın.
  • Asansör kullanmayın.
  • Telefonunuzu boş yere kullanıp şarjınızı harcamayın.
  • Elektrik düğmelerine dokunmayın.
  • Gaz ve elektrikle çalışan aletleri sarsıntı sonrasında hemen kapatın.
  • Tekerlekli sandalyedeyseniz sandalyeyi durdurun ve başınızı, boynunuzu koruma altına alın.
  • Okulda, iş yerinde de sağlam masa ve sıraları hedef alarak hayat üçgeninizi oluşturun ve yine “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketini uygulayın.

Özel araç içindeyseniz ya da toplu taşıma kullanıyorsanız;

  • Güvenli yolda seyir halindeyse aracı sağa çekip durdurun. Sarsıntı geçene kadar aracınızda bekleyin. Eğer güvenli bir bölgede değilseniz (ağaçlık alanda, elektrik direkleri arasında, köprü üzerinde) aracın kontağını kapatıp inerek trafik olmayan güvenli bir alana doğru koşun.
  • Kapalı otoparktaysanız ya da bir tünelin ortasında trafikte tıkanmış şekilde kaldıysanız aracı durdurup yanına yatın ve hayat üçgeninizi oluşturarak ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketini uygulayın.
  • O an gerekmedikçe yüksek voltaj hatlarını göz önünde bulundurarak tren, tramvay ya da metrodan inmeyin. Karşıdan gelen bir başka metro veya tren ile çarpışabilirsiniz.
  • Deprem anı bitene kadar metro ya da trenin içinde kalın ve sıkıca tutunmanız gereken askılara/kollara tutunun.

Açık alandaysanız;

  • Duvar diplerinden, elektrik direklerinden, ağaçlardan, enerji hatlarından uzak durarak açık bir alana gidin.
  • Toprak kayması riski olan yamaçlardan ve deniz kıyısından uzak durun.
  • Binalardan uzak durun.

Sinema, tiyatro, stadyum gibi yerlerdeyseniz;

  • Karanlıkta panik yapmadan öncelikle güvenlik görevlilerinden gelecek olan çağrıyı dinleyin.
  • Sıralar arasında hayat üçgeni oluşturarak “ÇÖK-KAPAN-TUTUN” hareketine geçin.
  • Tavanda yer alan büyük avizelerden ve diğer aydınlatmalardan uzak durmaya çalışın.
  • Stadyumda en güvenli yer sahanın ortasıdır, sahaya geçin.

“Karnınız mı aç beyniniz mi?” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Öğren kategorisine geri dönebilirsiniz.