İngilizce “International Monetary Fund” olarak anılan Uluslararası Para Fonu, ülkemizde ve tüm dünyada yaygın olarak “IMF” olarak bilinir. Uluslararası ekonomik sorunlarla ilgilenen bir kuruluştur. Ekonomiyi izlemek ve desteklemek için ekonomik ve finansal olayları takip eder, ülkelerin nasıl performans gösterdiğini ve tüm dünyadaki potansiyel riskleri izler, üyelerine ekonomilerini nasıl iyileştirecekleri konusunda danışmanlık yapar, ekonomik problemlerle mücadele eden ülkelere kısa vadeli kredi ve yardım verir. Peki, daha detaylı bir anlatımla Uluslararası Para Fonu nedir? IMF adı verilen bu kuruluş ne zaman ve ne için kurulmuştur? İşte cevapları…

Uluslararası Para Fonu Ne Zaman Kuruldu?

Uluslararası Para Fonu, 1944 yılında ABD’nin New Hampshire eyaletine bağlı Bretton Woods beldesinde kurulmuştur. 1947 yılında da fiilen faaliyetlerine başlamıştır. IMF’nin merkezi, Amerika’nın başkenti Washington DC’de bulunmaktadır. IMF’ye 189 ülke üyedir.

Uluslararası Para Fonu Niçin Kuruldu?

IMF, Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından sonra ortaya çıkan uluslararası ekonomik buhranların bir sonucudur. Savaşlardan sonra ekonomik depresyonlar, küresel ekonomik ilişkileri tehdit etmeye başladı. 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa devletlerinin ekonomileri bozuldu. Amerika Birleşik Devletleri’nin ise bu dönemde ihracatı ve altın stokları arttı. Bu sebeple ABD; ekonomik yardım yapabilecek tek ülke konumuna geldi. ABD ticareti canlandırmak ya da bir başka deyişle daha çok ihracat yapabilmek adına, Avrupa devletlerine kurumlar aracılığı ile çeşitli yardımlar yapmak istedi. Bretton Woods’ta 1944 yılında bir araya gelen 45 devletin temsilcileri, Bretton Woods Antlaşması’na imza attı. Bu anlaşma çerçevesinde Milletlerarası Para Fonu’nun ve Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası’nın (IBRD) kurulması kararlaştırıldı.

Uluslararası Para Fonu Amaçları Nedir?

  • Küresel para iş birliği ve finansal istikrar sağlamak,
  • Uluslararası ticareti daha kolay hale getirmek,
  • Ekonomik iş birliği, ticaret, istihdam ve döviz kuru istikrarını teşvik etmek,
  • İstihdamı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi teşvik etmek,
  • Dünya çapında yoksulluğu azaltmayı teşvik etmek
  • Üye ülkelerin ödemeler dengesi ihtiyaçlarını karşılamak.

Uluslararası Para Fonu Nedir?

IMF ve Dünya Bankası Arasındaki Farklar Nelerdir?

Dünya Bankası’nı Uluslararası Para Fonundan ayırmakta güçlük çekiyorsanız, yalnız değilsiniz. Çoğu insan, bu kurumların ne yaptığı konusunda net bir fikre sahip değil. Aslında, yüzeysel olarak Banka ve IMF birçok ortak özellik sergiler. Uzun yıllar aynı binada faaliyet gösterdiler, düzenli olarak ekonomik veri alışverişinde bulundular, bazen ortak seminerler verdiler, günlük gayri resmi toplantılar yaptılar hatta zaman zaman üye ülkelere ortak görevliler gönderdiler. Ancak tüm bu benzerliklere rağmen, Dünya Bankası ve IMF birbirinden farklıdır

Banka öncelikle bir kalkınma kurumuyken IMF, ülkeler arasında düzenli bir ödeme ve makbuz sistemi sağlamaya çalışan bir kooperatif kurumudur. Her birinin farklı bir amacı, farklı bir yapısı vardır. Finansmanlarını farklı kaynaklardan temin ederler, farklı üye kategorilerine yardımcı olurlar ve kendine özgü yöntemlerle farklı hedeflere ulaşmaya çalışırlar.

Dünya Bankası’nın tek bir merkezi amacı vardır: bir kredi kurumu olarak insanlarının daha iyi bir yaşam sürmeleri için üretkenliği artırmaya yardımcı olmak, gelişmekte olan ülkelerde ekonomik ve sosyal ilerlemeyi teşvik etmek.

IMF, Banka gibi öncelikle bir kredi kurumu değildir, üyelerin başları belada olduğunda borç alabilecekleri bir para havuzu yönetir.

Uluslararası Para Fonu Yapısı

IMF küçüktür (yaklaşık 2.300 personel) ve Dünya Bankası’nın tersine hiçbir bağlı kuruluşu veya yan kuruluşu yoktur. Profesyonel kadrosu çoğunlukla iktisatçılar ve finans uzmanlarıdır.

Yılda bir kez toplanan IMF’nin en yetkili organı Guvernörler Heyeti’dir. IMF’ye fazla sermayeyle iştirak eden ülke ABD’dir. Fona üye devletlerin kotaları, yüzde 25’i altın, yüzde 75’i de milli para ile ödenmiş veya taahhüt edilir.

IMF, her biri örgütün yaklaşık 180 üye devletinden birini temsil eden bir yönetim kurulu tarafından yönetilmektedir. Genellikle kendi ülkelerinin maliye bakanları veya merkez bankası müdürleri olan delegeler, IMF konularında yıllık toplantılara katılırlar. Fonun günlük faaliyetleri, haftada en az üç kez toplanan 24 icra direktöründen oluşan bir yönetim kurulu tarafından yönetilir.

Kaynaklar:
imf.org
ft.com/content/4b98c052-238a-11e6-9d4d-c11776a5124d

Atatürk ve spor” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Öğren kategorisine geri dönebilirsiniz.