İstenmeyen herhangi bir organizma veya yabancı bir maddenin besinlerin içerisinde bulunmasına kirlenme denir. Kirlenmenin bir risk veya tehdit olmasını engellemek için kirlenmeye neden olan faktörleri en aza indirmek, oluşan kirliliğin ortadan kaldırılmaya çalışmasından daha etkili bir uygulamadır.

Organizma için gerekli olan, yenilmeye, beslenmeye elverişli her türlü maddeye besin denir. Besinlerin bileşiminde bulunan ve çeşitli görevleri olan moleküllere besin öğeleri denir.

Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler ve mineraller vücudun çalışması için gerekli besin ögeleridir. Beslenmek için tüketilen bu besinlerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik etmenlerin etkisiyle sağlık için zararlı duruma gelmesine ise besin kirliliği denir.

Besinlerin bu gibi çeşitli kaynaklardan kirlenmesinin önlenmesi açısından hasattan tüketime kadar geçen tüm aşamalarda çok dikkatli olmak gerekir. Besinlerin kirlenmesi şu şekilde olur:

  • Fiziksel kirlenme: Fiziksel kirlenme, besin olmayan yabancı maddelerin, cam kırıkları, metal parçaları, saç, tırnak, sinek gibi maddelerin besinlere karışmasıyla gerçekleşir
  • Kimyasal Kirlenme: Tarımsal gübre ve ilaçlar, besinin içinde saklandığı ya da bekletildiği kaptan çözünme sonucu geçen metaller, iyi durulanmayan kaplardan geçen deterjanlar, besin ambalajında kullanılan özellikle renkli plastikler gibi uygun olmayan malzemeleri önerilen miktarların üzerinde kullanılan gıda katkı maddeleri besinlerde kimyasal kirliliğe neden olur.
  • Biyolojik Kirlenme: Biyolojik kirlenme, besinin birleşiminde doğal olarak bulunan yeşillenmiş ve filizlenmiş patates, zehirli bal, bazı mantar türleri gibi zehirli maddelerin, besinlerle bulaşan ve besinlerin uygun koşullarda saklanmaması, sağlıklı koşulların yeterince sağlanamaması nedeniyle hızla üreyen küfler, parazitler, virüsler, bakteriler gibi mikroorganizmaların neden olmasıdır.
    Hijyenik koşulların sağlanmaması nedeniyle hızla üreyen mikroorganizmalar besin güvenliğini tehdit eden, besinler aracılığıyla oluşan hastalıklara ve besin zehirlenmelerine en fazla yol açan bakterilerdir.

Besin Kirliliğinin Başlıca Bulaşma Kaynakları Nelerdir?

  • Toz-toprak: Besin zehirlenmelerine yol açan bakteriler en yaygın toz ve topraklarda bulunurlar ve haftalarca canlı kalabilirler.
  • Haşere, kemirgen ve diğer hayvanlar Hayvanlar: hem kendi salgılarıyla hem de gezindikleri ortamlar nedeniyle besinlere zararlı maddeler bulaştırabilirler.
  • Su: Temizlik ve tüketim için kullanılan sular temiz ve sağlıklı değilse bakteri, parazit ve virüs gibi zararlıların kaynağı olabilir.
  • Çöpler: Zamanında kaldırılmayıp yöntemine uygun olarak toplanmayan çöpler böcek ve kemirgenler aracılığıyla besinlere bakteri bulaştırabilirler.

Besin Kirliliği İçin Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Besinlerde bulunan zararlı maddeler besin zinciri yoluyla bir canlıdan diğerine geçtiğinden, besin kirliliği birçok canlıda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu kirliliği önlemenin bazı yolları bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:

  • Sebze ve meyveleri tüketmeden önce iyice yıkamak gerekir.
  • Besinlerin son kullanma tarihlerine dikkat edilmelidir.
  • Besinler taşınırken kullanılan araç ve gereçlerin sağlıklı olması sağlanmalıdır.
  • Temizlik maddeleri ve haşere ilaçları besinlerden uzak bir yerlerde saklanmalıdır.
  • Besin tüketiminde organik tarım şirketleri tercih edilmelidir.
  • Besinler çürümemesi adına uzun süre bekletilmemelidir.

” Bozcada’da Gezilecek En İyi 10 Yer ” Başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Önemse kategorisine geri dönebilirsiniz.