Anadolu’da 33 yelkenli ve 17 kürekli gemiden oluşan ilk Türk donanması, 1081 yılında Çaka Bey tarafından İzmir, Vourla (Urla), Kysos (Çeşme), aynı yıl Anadolu’nun Ege kıyılarında Phocaea (Foça) ve Teos (Sığacık)’ta kuruldu. Çaka Bey’in filosu, 19 Mayıs 1090’da Sakız açıklarındaki Oinousses Adaları yakınında bir Bizans filosunu yenmeden önce, 1089’da Midilli’ye ve 1090’da Sakız Adası’na baskın düzenledi ve bu, Anadolu Türklerinin bir deniz savaşındaki ilk büyük deniz zaferi oldu. 1091’de Çaka Bey’in filosu Ege Denizi’ndeki Samos ve Rodos adalarına baskın düzenledi, ancak daha sonra Bizans amiralleri Konstantin Dalassenos ve İoannis Dukas tarafından yenildi ve sürüldü. 1095’te Çaka Bey’in filosu, Anadolu’nun Ege kıyısında stratejik liman kenti, Adramyttium Körfezi (Edremit) ve Çanakkale Boğazı’ndaki Abydos kentine baskın düzenledi.

Çaka Bey

Smyrna’lı Emir Çaka olarak da bilinen Çaka Bey, 11. yüzyıl Selçuklu Türk askeri komutanıydı.

İlk Denizci Türkler: Çaka Beyliği

Çaka Bey, Bizans İmparatorluğu ile yapılan bir savaşta İmparator III. Nikephoros Botaneiates tarafından esir alındı. İmparator gençliğe ilgi duyardı ve onu sarayda yaşaması için getirdi. Kendisine protonobilissimus unvanı verildi.

Aleksios Komnenos’un 1081’de Bizans İmparatoru olmasından sonra, Çaka Bey Anadolu’ya dönerek Bizanslılara karşı bir savaş başlattı. Gücünü genişletmek niyetiyle, İzmir ve Efes tersanelerinde bir filo inşa edilmesini emretti. 33 yelkenli ve 17 kürekli gemiden oluşan bu filo, ilk Anadolu Türk donanmasıydı.

Çaka Beyliği filosu, 19 Mayıs 1090’da Sakız açıklarındaki Koyun Adaları yakınlarındaki Niketas Kastamonites komutasındaki Bizans donanmasını yenmeden önce Midilli (1089) ve Sakız Adası’nı (1090) fethetti. Bizans amiral Konstantin Dalassenos’a Marmara Denizi’nde ezici bir yenilgi, önceki başarılarının çoğunu geri aldı. Dalassenos ve İoannis Dukas daha sonra 1092’de Çaka Bey’i tekrar yendi, donanmasını yok etti ve ele geçirdiği tüm adaları geri aldılar.

Bizans kaynaklarına göre,  Çaka Bey 1092’de damadı I. Kılıç Arslan tarafından öldürüldü. Ancak adı, 1095’te stratejik liman kenti Adramyttium’a (günümüzde Edremit) yapılan bir kampanya gibi daha sonraki tarihlerde ortaya çıkıyor. Bazı tarihçiler ise Çaka Bey’in yerini almak adına Kılıç Arslan tarafından atanan kişinin aslında oğlu olduğunu belirtmektedir.

Her halükarda, Çaka Bey’in ölümünden sonra beyliği de tarihten silindi. Bizanslılar, I. Aleksios Komnenos’un önderliğinde bölgeyi kısa sürede özgürleştirecek ve Selçukluların tekrar Ege kıyılarına ulaşması iki yüzyıldan fazla sürecekti.

Kullanılan tüm görseller wikipedia.org, akademiktarihtr.com ve hurriyet.com.tr adresinden alınmıştır.

“Herkes için mindfulness” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Öğren kategorisine geri dönebilirsiniz.